ผมคันเกิดจากอะไร

ผมคัน

เคยเป็นไหมคะ? เวลาส่องกระจกดูเส้นผมบนหนังศีรษะเมื่อไหร่ มักจะพบเส้นผมบางเส้นที่มีลักษณะแลดูหยิกงอ ชี้ขึ้นมาอย่างโดดเด่นอยู่เสมอ จนหลายครั้งก็อดใจไม่ได้ที่จะต้องดึงออกทุกครั้ง ถอนออก ดึงออกทีไรก็ยิ่งมัน จนหยุดไม่ได้ เพราะเห็นแล้วมันขัดใจรู้สึกคันหัว แต่ทำไมยิ่งดึงผมคันออกแล้วก็ยิ่งคันหัวมากขึ้น ไม่เห็นว่ามันจะหายคันอย่างที่คิดไว้ ที่จริงแล้วผมคันคืออะไร เกิดจากอะไรกันแน่ ควรดึงผมคันออกดีไหม 

วันนี้ Dr. Tarinee Hair Clinic จะมาบอกเคล็ดลับการรับมือกับผมคันด้วยวิธีที่ถูกต้อง ใครที่กำลังมีผมคันกวนใจ หาคำตอบได้ในบทความนี้

ผมคัน คืออะไร?

หลายคนสงสัยว่า ผมคันคืออะไร? เมื่อมีผมคันทำให้คันหัวจริงหรือไม่ ต้องบอกก่อนว่าผมคันคือผมที่มีลักษณะหยิกงอผิดปกติ จากการมีแผลหรือการอักเสบบริเวณรากผม เพราะถูกดึงหรือถอนผมแรงๆ เมื่อมีเส้นผมขึ้นมาใหม่ก็จะมีลักษณะหยิกงอผิดรูป และทำให้รู้สึกคันบริเวณหนังศีรษะ จนหลายคนอดไม่ได้ที่จะดึงผมคันออก เพื่อต้องการให้อาการคันหัวบรรเทาลง

ผมคัน เกิดจากอะไร?

ผมคัน เกิดจากอะไร? สาเหตุหลักๆ ของผมคันเกิดจากรากผมที่มีการอักเสบ หรือเป็นแผลบริเวณรากผม ที่เกิดจากการดึงหรือถอนผมแรงๆ เมื่อเกิดแผลอักเสบบริเวณรากผม ผมที่งอกขึ้นมาใหม่ก็จะมีลักษณะที่ไม่แข็งแรงและผิดรูป ส่วนอาการคันนั้นไม่ได้เกิดจากเส้นผมที่หยิกงอ แต่เกิดจากการอักเสบหรือแผลบริเวณรากผม ที่ทำให้เกิดการระคายเคือง ส่วนอาการคันนั้นไม่ได้เกิดจากเส้นผมที่หยิกงอ แต่เกิดจากการอักเสบหรือแผลบริเวณรากผม ที่ทำให้เกิดการระคายเคือง

ปัจจัยที่ก่อให้เกิดผมคัน

ผมคัน เกิดจากอะไร
ปัจจัยที่ก่อให้เกิดผมคัน

ผมคันเกิดได้จากหลายปัจจัย นอกจากปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดการอักเสบบนหนังศีรษะบริเวณรากผมแล้ว ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่ทำให้เส้นผมมีลักษณะหยิกงอกลายเป็นผมคัน หรือมีลักษณะคล้ายผมคัน โดยเกิดจากปัจจัยต่างๆ ดังนี้

1. พันธุกรรม

ผู้ที่ครอบครัวมีกรรมพันธุ์ผมตรง ก็สามารถมีผมที่หยิกงอหรือมีลักษณะคล้ายผมคันขึ้นมาได้ เนื่องจากพันธุกรรมในร่างกาย สามารถสร้างเส้นผมที่มีลักษณะแตกต่างกันขึ้นมาได้ บางคนที่ผมตรงอาจจะมีผมบางเส้นที่หยักศก หยิกงอ จนมีลักษณะคล้ายกับผมคันได้เช่นกัน

2. ฮอร์โมน

การเปลี่ยนแปลงของปริมาณฮอร์โมนในร่างกายที่นอกจากจะทำให้ผมร่วงแล้ว ยังสามารถทำให้ผมหยิกหรือตรงได้เช่นกัน เช่น การเปลี่ยนแปลงของปริมาณฮอร์โมนแอนโดรเจน อาจทำให้คนที่ผมตรงมีเส้นผมที่หยิกงองอกขึ้นมาได้ จนคล้ายกับการเกิดผมคัน

3. พฤติกรรมที่ส่งผลกระทบต่อรากผม 

พฤติกรรมบางอย่างก็มีความเสี่ยงที่ทำให้เกิดผมคันได้ โดยเฉพาะผู้ที่เป็นโรคดึงผม ชอบดึงผมตัวเอง ซึ่งเป็นอาการทางจิตเวชแบบย้ำคิดย้ำทำ นอกจากจะทำให้ผมร่วง ผมบางแล้ว ยังทำให้เกิดผมคันด้วย เนื่องจากเส้นผมที่ถูกดึงแรงๆ จนหลุดออกมาจะทำให้ร่างกายสะสมเคราตินที่รูขุมขน หรืออาจเกิดการอักเสบขึ้นบริเวณรากผม ทำให้ผมเส้นใหม่ขึ้นได้ยากกลายเป็นขนคุดหรือผมคันในที่สุด

อย่างไรก็ตามสำหรับผู้ที่ชอบรัดผม รวบผม ถักเปียแน่นตึงจนเกินไป หรือผู้ที่ชอบถอนเส้นผม ก็อาจทำให้เกิดการอักเสบบริเวณรากผม มีความเสี่ยงที่จะทำให้เกิดขนคุดหรือผมคันได้เช่นเดียวกัน

4. ผมแห้งเสีย

เมื่อเส้นผมเริ่มสูญเสียความชุ่มชื้นเป็นเวลานาน จึงเริ่มทำให้ผมแห้งเสีย ไม่มีน้ำหนัก มีผมแตกปลาย เส้นผมก็จะหยาบขึ้นและเกิดการหยิกงอ มีลักษณะที่คล้ายกับผมคน แต่จะไม่เกิดอาการคันศีรษะ แต่ก็ไม่ใช่เรื่องดีเพราะผมที่แห้งเสียนี้เสี่ยงต่อการขาดหลุดร่วงได้ง่าย

ผมคันเยอะ ต้องถอนไหม? 

หลายคนมีผมคันเยอะบนหัว มักจะคิดว่าถ้าถอนผมคันหรือดึงผมคันออกแล้วจะดีขึ้น แต่ความจริงแล้วผมคันไม่ควรถอนหรือดึงออก เพราะหากดึงผมแรงๆ จะทำให้รากผมเกิดการอักเสบมากขึ้น ปัญหาผมคันก็จะเกิดขึ้นซ้ำอีก สุดท้ายเมื่อเกิดการอักเสบมากๆ อาจทำให้กลายเป็นผมคุด และไม่มีผมงอกขึ้นมาเลย ดังนั้นจึงไม่ควรถอนผมคัน แต่ควรใช้วิธีการบำรุงผมแทน เพื่อให้เส้นผมกลับมาแข็งแรงขึ้นอีกครั้ง

ถอนผมคัน ทำให้ผมบาง หัวล้าน หรือไม่?

ผมคันคือ
ถอนผมคัน ทำให้ผมบาง หัวล้าน หรือไม่?

จริงๆ แล้วหลายคนเมื่อมีผมคันมักจะเลือกวิธีกำจัดด้วยการถอนผมคันออก กลายเป็นว่าเมื่อยิ่งถอนก็ยิ่งมัน ทำให้หลายคนหยุดไม่ได้ นอกจากเรื่องการถอนผมคันที่ยิ่งถอนยิ่งมันในหลายๆ คนแล้ว ก็ยังมีความเชื่อที่กล่าวกันอีกว่าการถอนผมคันจะทำให้ผมบาง หัวล้านอีกด้วย

จากความเชื่อดังกล่าวที่ว่าการถอนผมคันจะทำให้ผมบาง หัวล้านนั้นแม้ว่าจะไม่ใช่สาเหตุโดยตรงที่ส่งผลให้เกิดก็ตาม แต่เป็นส่วนหนึ่งที่สามารถกระตุ้นรากผมให้เกิดความอ่อนแอจากการถูกทำลาย ผมที่ขึ้นมาใหม่อาจมีความหนาของเส้นผมที่บางลง หรือแม้กระทั่งหนังศีรษะเกิดการอักเสบ ซึ่งมีส่วนส่งผลถึงเส้นผมที่ขึ้นมาใหม่ได้เพราะอาจทำให้เส้นผมบริเวณนั้นที่ดึงบ่อยๆ ไม่กลับมาขึ้นอีกเลยนั่นเองค่ะ

วิธีดูแลรักษาและป้องกัน “ผมคัน”

อย่างที่ได้ทราบกันไปแล้วเกี่ยวกับปัจจัยที่ก่อให้เกิดผมคันมากมายหลากหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นพันธุกรรม ฮอร์โมน รวมไปถึงพฤติกรรมต่างๆ ทั้งโรคดึงผม ไปจนถึงลักษณะผมแห้งเสีย ผมแตกปลาย ผมเสียจากการกัดสีผมก็ตาม แต่เมื่อเกิดผมแห้งเสียแล้วก็ควรมีวิธีดูแลรักษาเมื่อเกิดผมคัน ไปจนถึงการป้องกันให้ถูกวิธีและเหมาะสม ซึ่งวิธีต่างๆ เหล่านั้นมีดังต่อไปนี้

1. รักษาความสะอาดของหนังศีรษะ สระผมอย่างถูกวิธี

การดูแลรักษาเมื่อมีผมคันอย่างแรกคือการดูแลความสะอาดของหนังศีรษะด้วยการสระผมอย่างถูกวิธี เพราะหลายคนที่มักจะเกาหนังศีรษะแรงๆ เพื่อให้สะอาด แต่จริงๆ แล้วเป็นสิ่งที่ไม่ควรทำเป็นอย่างยิ่ง แนะนำเวลาสระผมเปลี่ยนจากการเกาแรงๆ มาเป็นการเกาหรือนวดเบาๆ ใช้น้ำที่ไม่ร้อนหรือไม่เย็นจนเกินไปในระหว่างสระผม พร้อมทั้งล้างแชมพูและครีมนวดออกให้สะอาดทุกครั้งในการสระผม 

นอกจากนั้นสำหรับผู้ที่มีลักษณะผมมัน หากมีการสระผมทุกวันก็ไม่ต้องเกิดความกังวลไปในเรื่องของผมคันนะคะ เพราะสระผมทุกวันสำหรับผู้มีสภาพหนังศีรษะ เส้นผมมันจะไม่รบกวนความสมดุลของน้ำมันบนหนังศีรษะค่ะ แต่การสระบ่อยเกินไปอาจจะทำให้หนังศรีษะแห้งได้ สำคัญที่สุดคือไม่ว่าจะมีสภาพเส้นผมแบบใด สภาพหนังศีรษะแบบไหนคือต้องใส่ใจ และรู้สภาพหนังศรีษะของตัวเอง ไม่เกาหนังศีรษะบ่อยๆ รวมไปถึงเลือกแชมพูที่เหมาะสมกับสภาพเส้นผมหนังศีรษะของตนเองค่ะ

2. บำรุงเส้นผม ไม่ใช้ผลิตภัณฑ์ที่อุดตันรูขุมขนบนหนังศีรษะ

วิธีบำรุงผม
บำรุงเส้นผม ไม่ใช้ผลิตภัณฑ์ที่อุดตันรูขุมขนบนหนังศีรษะ

การบำรุงเส้นผมให้แข็งแรงถือเป็นอีกหนึ่งวิธีการดูแลเมื่อมีผมคันที่ดีเช่นกัน สำหรับวิธีบำรุงผมนั้นควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีความอ่อนโยน ไม่มีสารเคมีที่ทำให้เส้นผมและหนังศีรษะเกิดการระคายเคือง นอกจากนั้นยังควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่ดูแลเส้นผมและหนังศีรษะที่ไม่ก่อให้เกิดการอุดตันรูขุมขน เพราะการอุดตันรูขุมขนถือเป็นหนึ่งสาเหตุของการเกิดผมคัน

3. ไม่ถอน ไม่ดึงเส้นผม

ถอนผมคัน
ไม่ถอน ไม่ดึงเส้นผม

แม้ว่าการถอนผมคันจะเป็นการกำจัดที่รวดเร็ว แต่อย่างไรก็ตามการถอน การดึงผมคันไม่ใช่วิธีการดูแลที่ถูกต้อง และไม่แนะนำให้ทำด้วยค่ะ สาเหตุเป็นเพราะว่าการดึงผมบริเวณเดิม ซ้ำๆ บ่อยๆ จะทำให้เส้นผมบริเวณที่ถูกดึงบ่อยๆ นั้นไม่ขึ้นอย่างถาวร หรือในบางคนเส้นผมบริเวณที่ถูกดึงอาจจะขึ้นใหม่ก็จริง แต่เส้นผมที่เกิดมาใหม่นั้นจะมีขนาดบางกว่าเดิมอีกด้วย ฉะนั้นใครที่ถอนผมคัน ดึงผมคันอยู่ แนะนำว่าหากผมคันชี้ขึ้นมา ให้เล็มปลายผมแทนการดึงจะดีกว่าค่ะ 

สรุปแล้ว ผมคันเยอะ ถอนได้ไหม?

ผมคันถือเป็นอาการเส้นผมที่หยิก และชี้ขึ้นแบบเห็นได้ชัด หลายๆ คนเลือกกำจัดผมคันด้วยการถอน การดึงออก ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่แนะนำให้เสียเท่าไหร่ เพราะนอกจากจะเป็นการกระตุ้นทำให้เกิดลักษณะผมบาง หัวล้านแล้ว ยังทำให้ขนาดเส้นผมในบริเวณที่เกิดใหม่มีขนาดที่บางลง และอาจจะทำให้รากผมอ่อนแอด้วย 

อย่างไรก็ตามในบางคนแม้ว่าจะปรับเปลี่ยนพฤติกรรมแล้ว แต่อาการผมคันที่เป็นอยู่กลับไม่ดีขึ้น หรือบางท่านมีอาการผมคันจากรูขุมขนอักเสบ สามารถเข้ารับการปรึกษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านได้ โดยปรึกษาอาการเส้นผมและหนังศีรษะที่เผชิญแบบไม่มีค่าใช้จ่าย สามารถส่งรูปภาพให้ประเมินลักษณะอาการผมคัน รวมไปถึงลักษณะอาการอื่นๆ เช่น ผมร่วง ผมบาง หัวล้าน หรือสอบถามเพิ่มเติมเกี่ยวกับการปลูกผม ปลูกคิ้วได้ผ่านช่องทางต่างๆ ดังต่อไปนี้ค่ะ

ขอบคุณข้อมูลบางส่วนจาก

Folliculitis: Appearance, Causes, Symptoms & Treatment. (n.d.). Cleveland Clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17692-folliculitis

News-Medical.net. (2019, June 25). Folliculitis – Inflammation of Hair Follicles. https://www.news-medical.net/health/Folliculitis-Inflammation-of-Hair-Follicles.aspx

Folliculitis – Symptoms and causes – Mayo Clinic. (2022, August 31). Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/folliculitis/symptoms-causes/syc-20361634