ผมหงอกก่อนวัย

ปัญหาผมหงอกเป็นปัญหาที่พบบ่อยมากขึ้นทั้งในเพศชายและเพศหญิง และพบในช่วงอายุน้อยลงมากขึ้น ภาวะผมหงอกอาจจะทำให้คุณเกิดความไม่มั่นใจขึ้นได้ หรือในบางรายที่มีผมบางอยู่แล้ว ผมขาวจะทำให้เห็นหนังศีรษะมากขึ้นจึงมองว่าผมบางมากขึ้นด้วย วันนี้เรามารู้จักว่าผมหงอกเกิดจากอะไร ถ้าหากมี ผมหงอกก่อนวัย มีทางแก้ไขยังไงได้บ้าง

สาเหตุของ “ผมหงอก”

รูปภาพจาก : Grey Hair in Teens? Here’s What You Can Do (netmeds.com)

โดยปกติแล้วผมของเราจะมีการสร้างสีจากเซลล์สร้างเม็ดสี หรือ melamin โดยการสร้างจะอยู่บริเวณรากผมที่มีการสร้าง melanin และเกิดขึ้นพร้อมๆ กับการสร้างผมในวงจรของผม โดยเส้นผมเราจะเป็นสีอะไรจะถูกกำหนดโดยเชื้อชาติของบุคคลนั้นๆ เช่น คนเอเชียผมสีดำ จะมี Eumelanin เยอะทำให้ผมเราเป็นสีดำ

เมื่ออายุมากขึ้น เช่นในคนเอเชียพบว่าอายุ 39 ปี เริ่มมีผมขาวมากขึ้นได้ จากความเสื่อมของเซลล์เนื่องจากอายุที่มากขึ้น แต่ก็พบว่ามีบางส่วนที่มีผมขาวเร็วกว่าอายุ หรือที่เรียกว่า Premature greying hair โดยในคนเอเชียนคือช่วงอายุที่เร็วกว่า 25 ปี โดยสาเหตุที่ทำให้เกิดผมขาวมาหลายปัจจัยดังนี้

1. กรรมพันธุ์ คือลักษณะทางพันธุ์กรรมที่ได้รับมาจากพ่อแม่ ที่กำหนดการแสดงผ่านทานยีนส์ นับว่าเป็นปัจจัยหลักทำให้ผมขาวเกิดขึ้น และอาจจะทำให้เกิดผมหงอกเร็วขึ้นหรือในอายุน้อยมากขึ้น

2. ปัจจัยภายนอกที่ทำให้เซลล์เกิดความเครียด แล้วเกิดการสร้างสารอนุมูลอิสระและเกิดการทำลายเม็ดสี เกิดการสร้างเม็ดสี หรือทำให้เซลล์เราเสื่อมเร็วขึ้น เช่น แสง UV จากแสงแดด การสูบบุหรี่ การใช้ชีวิตรวมไปถึงการทานอาหารที่อาจจะไม่เพียงพอที่พบมากในวัยรุ่นในปัจจุบัน และความเครียด

3. ภาวะขาดสารอาหารหรือวิตามิน เช่น ขาดวิตามินบี ขาดวิตามินดี ขาดธาตุเหล็ก ขาดแร่ธาตุสังกะสี ขาดทองแดง ขาดไบโอติน ขาดซีลีเนี่ยม เนื่องจากรับประทานไม่เพียงพอ หรือไม่หลากหลาย หรือมีภาวะเจ็บป่วยไม่สบายที่ใช้แร่ธาตุวิตามินเหล่านี้ไปมากจนสร้างไม่พอ

4. โรคบางอย่างทำให้เกิดผมขาวได้ เช่น ไทรอยด์ต่ำ โรคด่างขาว โรคผมร่วงเป็นหย่อม โรคไต หรือการรับประทานยาบางอย่างทำให้ผมขาวได้

ปัจจัยที่ส่งผลต่อการผมหงอกก่อนวัย

รูปภาพจาก : Therapeutics of premature hair graying: A long journey ahead – PubMed (nih.gov)

1. กรรมพันธุ์

การที่มีผมขาวเยอะในช่วงอายุน้อย กรรมพันธุ์เป็นปัจจัยหลักที่พบว่าส่งผลให้คนมีผมขาวเร็วขึ้น ซึ่งการเปลี่ยนแปลงนี้ได้รับมาจากพ่อแม่ หรือปู่ย่าตายาย หรือเกิดความกลายพันธุ์ของเราเองในบางตำแหน่งทำให้การสร้างของเม็ดสีเปลี่ยนแปลงไป เช่นโรคกรรมพันธุ์บางโรคเช่น ด่างขาว หรือโรคตามในตารางนี้

2. ผลข้างเคียงจากโรคบางชนิด

ผลข้างเคียงจากโรคบางชนิดที่ส่งผลให้เกิดการทำลายของเซลล์เม็ดสีด้วยเช่นกัน เช่น โรคผมร่วงเป็นหย่อมที่คนไข้บางคนจะพบว่าผมที่ขึ้นมาหลังจากร่วงไปจะเป็นสีขาวอยู่บางจุด แต่เมื่อผมยาวออกมาตรงโคนผมจะค่อยๆ กลับเป็นสีดำเอง หรือโรคมะเร็งบางชนิดต้องใช้เคมีบำบัดบางตัวที่อาจจะส่งผลให้เกิดผมขาวได้

3. ความเครียดสะสม

ความเครียดทั้งทางร่างกายและจิตใจ ส่งผลโดยตรงต่อการกระตุ้นให้เกิดอนุมูลอิสระ และสารที่ก่อให้เกิดการอักเสบ และยับยั้งการเจริญเติบโตของเส้นผม รวมไปถึงเกิดผลกระทบต่อการสร้างเม็ดสีที่เส้นผมด้วย ทำให้เกิดผมงอกตามมา

4. ภาวะขาดสารอาหาร

ภาวะขาดสารอาหารและแร่ธาตุบางอย่าง เช่น ซิงค์ คอปเปอร์ วิตามินดี วิตามินบี ไบโอติน มีส่วนรบกวนการสร้างเม็ดสีและเส้นผม ทำให้เกิดผมขาวได้

5. การสูบบุหรี่

การสูบบุหรี่ถือว่าเป็นปัจจัยที่มีผลสูงมากกับภาวะผมหงอก ผมขาวก่อนวัย เนื่องจากสารในบุหรี่และควัน ไปกระตุ้นให้เกิดเซลล์เกิดการเสื่อมสภาพลง ร่วมถึงเซลล์ที่สร้างเม็ดสีที่รากผมแก่ลงทำให้ผมขาว หรือผมหงอกก่อนวัย

แนะนำวิธีแก้ผมหงอกก่อนวัย

รูปภาพจาก : Causes of Grey Hair and Hair Loss (belgraviacentre.com)

ผมหงอกก่อนวัยนั้น ยังไม่มีวิธีการรักษาที่ปลอดภัยและได้ผลลัพธ์ถาวร แต่เมื่อเรารู้ว่าปัจจัยอะไรที่ทำให้เกิดก็ควรหลีกเลี่ยง เช่น การสูบบุหรี่ ความเครียด และดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรง ทานอาหารให้ครบ 5 หมู่และหลากหลาย

หากมีผมขาวเกิดขึ้นก่อนวัยและมากแบบผิดปกติ แนะนำให้ตรวจกับแพทย์ผิวหนัง หรือ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านเส้นผมและหนังศีรษะ ดูว่ามีแร่ธาตุสารอาหารอะไรขาดหรือไม่ หรือมีโรคอะไรทำให้เกิดหรือไม่ เผื่อหาแนวทางการรักษาต่อไป

การรับประทานวิตามินบี ไบโอติน ซิงค์ คอปเปอร์ หรือกลุ่ม anti oxidant ช่วยต้านอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอการเกิดผมหงอกได้บ้าง สารจากธรรมชาติ เช่น น้ำมันมะพร้าว กวาวเครือจีน สมุนไพรจีนบางตัว มีรายงานว่านำมาใช้ทา ช่วยชะลอการเกิดผมขาวได้ แต่ยังไม่มีการรักษาอะไรรักษาผมหงอกที่ได้ผลถาวร

การย้อมผมเป็นอีกทางเลือกของคนที่ต้องการปกปิดผมขาว โดยอาจจะเลือกตัวที่มีเคมีน้อย และแนะนำให้ย้อมให้น้อยกว่า 6 ครั้งต่อปี ก็จะมีอัตราการเกิดมะเร็งน้อยมากๆ

วิตามินแก้ผมหงอก มีอะไรบ้าง?

รูปภาพจาก : How the Lack of These 2 Vitamins May Be Causing Your Gray Hair! (greydefence.com)

นอกจากปัจจัยทางพันธุกรรม รังสียูวี การสูบบุหรี่ ความเครียดส่งผลให้ผมหงอก ยังมีเรื่องของสารอาหารบางชนิดที่ถาดขาดไปจะทำให้ผมหงอกได้ คือ vitamin B12, biotin, copper, zinc, selenium, vitamin D, และธาตุเหล็ก

1. วิตามินบี 12

หรือ โคบาลามีน พบในเนื้อสัตว์เป็นหลัก เช่น ตับ นม ไข่แดง เนื้อหมู เนื้อวัว ปลา

2. Zinc

เป็นแร่ธาตุชนิดหนึ่ง ช่วยเสริมสร้างเคอราตินของเส้นผม และช่วยเรื่องการสร้างเม็ดสี มักพบ ในอาหารกลุ่มโปรตีน เช่น เนื้อสัตว์ สัตว์ปีก อาหารทะเล เช่น หอยนางรม กุ้ง นอกจากนี้ยังมีใน ผักโขม มะเขือเทศ ถั่วลิสง งา แอปเปิล สับปะรด เป็นต้น

3. Copper

เป็นแร่ธาตุชนิดหนึ่ง ช่วยในการสร้างโปรตีน และกระบวนการเมตาบอลิซึมของเหล็ก พบในอาหารพวกเครื่องในสัตว์ และผักใบเขียว

4. วิตามินดี

พบว่าคนที่มีผมขาวเร็วมักจะมีภาวะวิตามินดีต่ำในหลายงานวิจัย โดยวิตามินดีจะได้จากการสังเคราะห์จากแสงแดดที่ผิวหนัง และพบในอาหารเช่น ปลาซาร์ดีน ปลาแซลมอน

5. ไบโอติน

ภาวะขาดไบโอติน นอกจากจะทำให้ผมร่วงผมบาง ยังทำให้ผมขาวเร็วด้วย โดยเราจะพบไบโอตินได้ใน เครื่องในสัตว์ เช่น ตับวัว หรือใน ไข่แดง นม แป้งถั่วเหลือง เนย ถั่วลิสง บริเวอร์ยีสต์ หรือในข้าวที่ไม่ผ่านการขัดสี เป็นต้น

6. Selenium

เป็นแร่ธาตุที่ช่วยในการทำงานของร่างกาย และยังพบว่าในบางโรคที่มีภาวะผมขาว พบว่ามีภาวะซีลีเนียมต่ำ โดยซีลีเนียมพบมากใน เครื่องในสัตว์ และในอาหารทะเล พบน้อยมากในพืช

7. ธาตุเหล็ก

เป็นส่วนสำคัญในการสร้างผม และพบว่าคนที่ผมขาวก่อนวัยมักมีภาวะขาดธาตุเหล็ก โดยธาตุเหล็กพบได้ ในเนื้อสัตว์ เครื่องในสัตว์ หอยนางรม บรอกโคลี ผักปวยเล้ง ไข่แดง

ข้อสรุป ผมหงอกขาดวิตามินอะไร?

รูปภาพจาก : White hair: Causes and ways to prevent it (medicalnewstoday.com)

ผมหงอกก่อนวัยเกิดจากได้หลายสาเหตุทั้งทางกรรมพันธุ์ การสูบบุหรี่ ความเครียด ยาบางอย่าง หรือภาวะขาดสารอาหารบางอย่าง ซึ่งปัจจุบันการรักษาที่หายขาดยังไม่มีชัดเจน แต่ถ้าคุณมาภาวะผมหงอกมากผิดปกติ หรือก่อนวัย สามารถเข้ามาปรึกษาได้ เพื่อหาสาเหตุที่จะสามารถแก้ไขได้ ที่ Dr.Tarinee Hair Clinic