ปัญหารังแค
หากพูดถึงปัญหาเกี่ยวกับเส้นผมหนังศีรษะที่สร้างความรำคาญใจอันดับหนึ่งคงหนีไม่พ้นเรื่องรังแค เพราะเวลาเกิดรังแคครั้งไหนๆ ทุกคนรอบข้างสามารถสังเกตเห็นรังแคได้ชัดเจน จนหลายคนที่มีปัญหานี้อยากจะให้รังแคหมดไปเสียที
วันนี้ Dr.Tarinee Clinic ไม่ปล่อยให้หลายๆ ท่านต้องทุกใจไปกับรังแคนาน จึงขอนำสาระความรู้ดีๆ เกี่ยวกับรังแคมาฝาก ไม่ว่าจะเป็นรังแคคืออะไร สาเหตุการเกิดรังแค วิธีขจัดรังแค และอีกมากมาย ที่ใครกำลังเผชิญปัญหานี้อยู่ต้องห้ามพลาด!
รังแคเกิดจากอะไร
ก่อนไปจะไขคำตอบว่ารังแคสาเหตุเกิดจากอะไร ขอพาทุกท่านมารู้จักกับรังแคกันก่อนค่ะ รังแค (Dandruff) คือ ภาวะที่ผิวหนังผลัดเซลล์ผิวเร็วกว่าปกติ เซลล์ผิวหนังที่หลุดลอกออกมาจะเป็นสะเก็ดสีขาวที่อยู่บนหนังศีรษะ และจะหลุดร่วงลงมาตามเส้นผมหรือหัวไหล่ สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย ซึ่งรังแคเกิดจากปัจจัยต่างๆ มากมายดังต่อไปนี้
1.เชื้อราบนหนังศีรษะ
การเกิดเชื้อราบนหนังศีรษะ (Tinea Capitis ) เป็นอีกหนึ่งสาเหตุของการเกิดรังแค ซึ่งการเกิดเชื้อราบนหนังศีรษะส่งผลต่อหนังศีรษะและเส้นผมในด้านต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น การทำให้เกิดอาการคันศีรษะ อาการผื่น สะเก็ดหนังศีรษะแห้ง ไปจนถึงอาการผมร่วงเป็นหย่อม
2.เชื้อรา Malassezia
เชื้อรามาลาสซีเซีย (Malassezia) เป็นอีกหนึ่งสาเหตุของการเกิดรังแค เพราะเชื้อรามาลาสซีเซียเป็นเชื้อราที่มีอยู่บนผิวหนังโดยธรรมชาติ หากมีปริมาณเชื้อราชนิดนี้บนผิวหนังจำนวนมากเกินไปทั้งจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน อายุที่เพิ่มขึ้น ไปจนถึงความเครียด จะทำให้เกิดการระคายเคือง การอักเสบ ผลัดเซลล์ผิวบนหนังศีรษะมากเกินไปจนเป็นสาเหตุให้เกิดรังแคขึ้นมา
3.แบคทีเรียบนหนังศีรษะ
บนหนังศีรษะของคนเรามีแบคทีเรียที่ทำให้เกิดรังแคได้คือ โพรพิโอนิแบคทีเรียม แอคเน่ (Propionibacterium acnes) และสแตปฟิโลคอคคัส คาพิทิส (Staphylococcus capitis) โดยแบคทีเรียเหล่านี้จะทำให้หนังศีรษะระคายเคือง ส่งผลให้มีการผลัดเซลล์ผิวมากกว่าปกติ จึงเกิดเป็นรังแคนั่นเอง
4.ความเครียดสะสม
ความเครียดสะสมเป็นอีกหนึ่งสาเหตุของการเกิดรังแค เพราะหลายคนเมื่อเกิดความเครียดทำให้ภูมิคุ้มกันตกจนส่งผลให้เชื้อรา แบคทีเรียบนหนังศีรษะสามารถรบกวนจนทำให้เกิดรังแคได้ง่ายขึ้น
5.มลภาวะที่ทำให้ผมมันหรือสกปรก
ปฏิเสธไม่ได้ว่าชีวิตประจำวันของทุกๆ คนต้องเผชิญกับมลภาวะมากมายจนทำให้ทั้งเส้นผมและหนังศีรษะเกิดความมัน ความสกปรก ซึ่งความมัน ความสกปรกนี้เองที่มีส่วนทำให้เกิดรังแค เพราะว่าจะเป็นแหล่งเพาะพันธุ์เชื้อโรคแบคทีเรียต่างๆ สู่เส้นผมและหนังศีรษะได้ง่าย
6.โรคผิวหนังอักเสบ
เมื่อเป็นโรคผิวหนังอักเสบแล้วมีอาการที่ศีรษะ เช่น โรคสะเก็ดเงิน ผิวหนังบริเวณนั้นจะเกิดอาการแดง ลอกเป็นสะเก็ด ถ้าหากเกิดที่ศีรษะแล้วนั้นสะเก็ดผิวหนังที่ลอกออกมาก็เป็นส่วนหนึ่งของรังแคได้เช่นกันค่ะ
7.หนังศีรษะอักเสบจากการแพ้
โรคหนังศีรษะอักเสบจากการแพ้ หรือโรคผิวหนังอักเสบเซ็บเดิร์ม เกิดจากการอักเสบบริเวณต่อมไขมันใต้ผิวหนัง โดยเฉพาะบริเวณที่มีต่อมไขมันเยอะ เช่น บนศีรษะ ทำให้เกิดอาการคันบนหนังศีรษะ หลังจากนั้นหนังศีรษะจะเป็นผื่นแดง ผิวแห้ง มีขุย แล้วลอกออกมาเป็นสีขาว ซึ่งจะมีลักษณะเช่นเดียวกับรังแค
8.หนังศีรษะแห้ง
หนังศีรษะแห้งเกิดจากเซลล์ผิวหนังบริเวณหนังศีรษะขาดความชุ่มชื้น เมื่อหนังศีรษะแห้งก็จะเกิดอาการคัน และลอกออกมาเป็นขุยเล็กๆ ซึ่งก็คือรังแคนั่นเอง แต่ไม่ว่าหนังศีรษะจะแห้งหรือหนังศีรษะมันก็ทำให้เกิดรังแคได้เหมือนกันนะคะ
9.เพศและช่วงวัย
รังแคสามารถเกิดได้กับคนทุกเพศทุกวัย สาเหตุจะแตกต่างกันออกไปตามช่วงอายุ และสภาพร่างกายของแต่ละคน เช่น โรคผิวหนังอักเสบเซ็บเดิร์มมักเกิดกับผู้ใหญ่เพศชายอายุ 30-60 ปี
10.ปัจจัยอื่น ๆ ที่ส่งผล
นอกจากปัจจัยที่กล่าวมาแล้ว ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่อาจจะเป็นเรื่องเล็กๆ น้อยๆ แต่ก็ส่งผลที่ให้เกิดรังแคได้เช่นเดียวกันค่ะ ทั้งการไม่ค่อยหวีผม ขาดสารอาหารวิตามินบี โอเมก้า 3 ซิงค์ ดื่มแอลกอฮอล์ หรือแม้แต่สภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงก็ทำให้เกิดรังแคได้เช่นกัน
หัวเป็นรังแคมีอาการอย่างไร
โดยปกติแล้วอาการหัวเป็นรังแค หนังศีรษะเป็นรังแคมักจะมีอาการดังต่อไปนี้
- มีอาการคันศีรษะ
- หนังหัวลอกเป็นขุย และมีความมัน
- เกิดสะเก็ดผิวหนังสีขาวขนาดต่างๆ ทั้งเล็กและใหญ่บนหนังศีรษะ เส้นผม
- มีสะเก็ดร่วงปรากฏที่บริเวณต่างๆ เช่น ไหล่ คิ้ว หู เป็นต้น
7 วิธีการรักษาและขจัดรังแคด้วยตัวเอง
วันนี้ Dr.Tarinee Clinic ขอนำ 7 วิธีขจัดรังแค สามารถทำตามได้ง่ายๆ ด้วยตัวเราเองเลยค่ะ ซึ่งทั้ง 7 วิธีมีดังต่อไปนี้
1.สระผมเป็นประจำ
เมื่อมีรังแคบนหนังศีรษะ ควรหลีกเลี่ยงการสระผมเป็นประจำทุกวัน เพราะจะทำให้หนังศีรษะมีความแห้งจนเกินไป โดยแนะนำว่าให้สระผมวันเว้นวันแทนการสระผมทุกวันค่ะ เพื่อไม่ให้หนังศีรษะเกิดการระคายเคือง และไม่ทำให้น้ำมันบนหนังศีรษะเสียสมดุล
2.หลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีและความร้อนกับหนังศีรษะ
การใช้สารเคมีกับหนังศีรษะมากเกินไปเช่น การทำสีผม ฟอกสีผม ยืดผม ดัดผม นอกจากจะไม่เป็นผลดีต่อเส้นผมแล้ว ยังไม่เป็นผลดีต่อหนังศีรษะด้วยเช่นกัน เพราะหลายๆ ครั้งที่มีการใช้สารเคมีกับผมก็มาพร้อมกับความร้อนควบคู่ จึงยิ่งทำให้หนังศีรษะแห้งจนนำมาสู่รังแค ดังนั้นควรหลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีและความร้อนเพื่อไม่กระตุ้นให้เกิดรังแค พร้อมยังช่วยให้เส้นผม หนังศีรษะมีสุขภาพที่ดีด้วยค่ะ
3.หลีกเลี่ยงการสระผมด้วยน้ำอุ่น
การสระผมด้วยน้ำอุ่นสามารถทำให้หนังศีรษะเกิดการแห้งได้ เนื่องจากน้ำอุ่นเป็นตัวการทำให้น้ำมันธรรมชาติบนหนังศีรษะถูกขจัดออกมากเกินไป ซึ่งทำให้เสียสมดุล ฉะนั้นควรหลีกเลี่ยงการสระผมด้วยน้ำอุ่นเพื่อไม่ให้เกิดรังแคจะดีกว่านะคะ
4.หลีกเลี่ยงการเกาหนังศีรษะรุนแรง
การเกาหนังศีรษะอย่างรุนแรงยิ่งทำให้รังแคหลุดลอกออกมาเพิ่มขึ้นแล้ว ยิ่งไปกว่านั้นยังทำให้เกิดแผลและยังเป็นการทำลายความแข็งแรงของรากผมอีกด้วย
5.หลีกเลี่ยงการใช้สูตรหมักผมรักษารังแค
หลายคนอยากให้รังแคหาย ต้องการขจัดรังแคให้สิ้นซากเลยแก้ปัญหาด้วยใช้สูตรหมักผมรักษารังแคซึ่งเป็นวิธีที่ไม่แนะนำเท่าไหร่ค่ะ นั่นเป็นเพราะว่าบางสูตรอาจมีส่วนผสมของสารเคมีที่มีค่าความเป็นกรดสูง ซึ่งจะทำให้เกิดความระคายเคืองต่อหนังศีรษะ อีกทั้งสูตรหมักผมมักจะล้างออกได้ยาก อาจจะทำให้เราล้างได้ไม่สะอาดพอ แล้วมีสารเคมีตกค้างอยู่บนหนังศีรษะ
6.เช็ดผมให้แห้งหลังสระผม
เชื่อว่าต้องมีบางคนเวลาสระผมแล้วไม่ยอมเช็ดผมให้แห้งกันใช่ไหมคะ แต่จริงๆ แล้วการเช็ดผมให้แห้งช่วยป้องกันไม่ให้เกิดเชื้อราบนหนังศีรษะ ไม่ให้หนังศีรษะอับชื้นจนนำไปสู่การเกิดรังแคอย่างไรก็ตามแนะนำให้ค่อยๆ เช็ดให้แห้งโดยไม่แรงจนเกินไปนะคะ
7.ใช้แชมพูสูตรอ่อนโยน หรือแชมพูขจัดรังแค
สำหรับท่านที่มีปัญหารังแคแนะนำให้เปลี่ยนแชมพูเป็นสูตรอ่อนโยน หรือสูตรเพื่อการขจัดรังแคโดยเฉพาะจะดีกว่าค่ะ เพราะนอกจากจะมีความอ่อนโยนที่ไม่ทำให้หนังศีรษะเกิดการระคายเคืองแล้ว ยังมีส่วนผสมที่สามารถแก้ปัญหาได้อย่างตรงจุดโดยเฉพาะในแชมพูขจัดรังแค ตัวอย่างเช่น ซาลิไซลิก แอซิด (Salicylic acid) ซิงค์ ไพริไทออน (Zinc Pyrithione) คีโตโคนาโซล (Ketoconazole) ซีลีเนียมซัลไฟด์ (Selenium Sulfide) ไพรอคโทน โอลามีน (Piroctone Olamine) น้ำมันดิน (Coal Tar) เป็นต้น
เป็นรังแคส่งผลให้ผมร่วง ผมบางไหม
หลายท่านที่มีปัญหารังแคนอกจากจะต้องเผชิญกับอาการคันยุบยิบที่หนังศีรษะแล้ว ยังเกิดความสงสัยกังวลใจอีกว่ารังแคมีความเกี่ยวข้องหรือส่งผลใดๆ ที่จะทำให้ผมร่วง ผมบางด้วยหรือไม่ อันที่จริงแล้วรังแคไม่ได้เป็นสาเหตุหลักโดยตรงที่ทำให้เกิดผมร่วง ผมบาง แต่ก็ใช่ว่าจะไม่เกี่ยวข้องนะคะ ในกรณีที่คนเป็นรังแคหนักมากจนเกิดอาการคันหัว เกาหัวแรงและบ่อยครั้งนั้นจะทำให้เกิดแผลที่หัว และยังอาจทำให้เกิดการอักเสบของรูขุมขน จนทำให้รากผมขาดความแข็งแรงจนนำไปสู่อาการผมร่วง ผมบางลงได้ค่ะ
สรุปปัญหารังแค
ปัญหาผมเป็นรังแค คือเรื่องที่ไม่ควรมองข้าม ถ้าหากปล่อยไว้นานอาจส่งผลต่อสุขภาพของเส้นผมละหนังศีรษะได้ จึงจำเป็นต้องดูแลรักษาให้ถูกวิธี เมื่อปัญหารังแคหมดไปความมั่นใจของตัวเราก็จะยิ่งมีมากขึ้น
หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับรังแค หรือมีปัญหาเป็นรังแคหนักมาก ไปจนถึงปัญหาอื่นๆ เกี่ยวกับเส้นผม หนังศีรษะ และการปลูกผมสามารถอ่านสาระบทความดีๆ มากมายได้ทาง Dr.Tarinee Hair Clinic รวมถึงขอรับคำปรึกษาเพิ่มเติมกับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโดยไม่มีค่าใช้จ่ายได้ โดยสามารถส่งรูปให้ประเมินผ่านช่องทางต่างๆ ต่อไปนี้ค่ะ
ขอบคุณข้อมูลจาก
Dandruff – Symptoms and causes – Mayo Clinic. (2021, September 21). Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dandruff/symptoms-causes/syc-20353850
How to treat dandruff. (n.d.). https://www.aad.org/public/everyday-care/hair-scalp-care/scalp/treat-dandruff
Stephanie S. (Ed.). (2021, July 26). Dandruff: Learn The Basics. https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/understanding-dandruff-basics
